Inleiding

Zelfonderzoek wijst uit dat er onder de eerder genoemde perifere gevoelens diepere gevoelens schuil gaan. We zullen diep moeten graven om ze inzichtelijk te krijgen. Een techniek die zich daarvoor leent is meditatie. Hierbij focussen we op de abstracte materie die gevoelens van zichzelf al zijn. Innerlijke visuele beelden of auditieve sensaties zijn over het algemeen al lastig als object van focus, veel lastiger wordt het met abstracte gevoelens. Het vergt een zekere mate van innerlijke rust en alertheid op ruis in de vorm van storende gedachten, die constant opdoemen in onze focus-veld. Wanneer we de ruis kunnen onderdrukken en de focus optimaal is dan zullen verborgen feiten op het gebied van het gevoelswezen zich openbaren.

Derde graads gevoelens
Psychologisch zelfonderzoek in de vorm van meditatie leidt tot het inzicht dat achter de 2e graads gevoelens een verborgen 3e graads gevoelens schuil gaan. Deze gevoelens zijn in het dagelijkse bestaan niet merkbaar. Het zijn de zogenaamde dualiteitsgevoelens. We spreken over psychologische dualiteit waarin een duidelijke grens is tussen jezelf en jouw omgeving. Dit brengt een zekere gevoel met zich mee waardoor je een relatie aangaat met de omgeving. Het leidt ook tot gevoelens van ‘mijn’ en ‘niet-mijn’. Inzicht in dit type gevoel leidt tot een betere begrip inzake psychologische kwesties, waaronder de zojuist genoemde voorbeeld, treurnis. Je treurt alleen om zaken die jou persoonlijk treffen. Het betreft dus om zaken met een sterk ‘mijn’ gevoel. Zou het een kwestie betreffen die jou persoonlijk niet treft, dan maal je er niet om en is er geen reden tot treurnis. Een ‘niet-mijn’ kwestie raakt je persoonlijk niet, waardoor emoties en onderliggende secundaire gevoelens niet aangewakkerd worden.

Vierde graads gevoelens

Graven we nog dieper in de gevoelens met onze meditatieve oog, dan doemt zich een bijzondere gevoel op aan de psychologische horizon. Dit is de zogenaamde tijd-ruimte gevoel, we noemen het de vierde graads gevoel. Tijd en ruimtegevoelens liggen centraal aan de basis van de werkelijkheidsbeleving. Ze zijn continu aanwezig in het dagelijkse bewustzijn van mensen. Het is dermate onbewust, dat er niet stil bij gestaan wordt. Het is het gevoel dat je er bent, dat je bestaat. maar ook het gevoel dat je er gisteren aanwezig was, en ook de jaren ervoor. Dit soort gevoelens bepalen mede dat je bent, wat je denkt te zijn. Ze zijn diep verankerd in onze zogenaamde autobiografische geheugen. Van hieruit acteer je in het heden en plan je je eigen toekomst. Het is daarom ook het gevoel dat je er morgen ook zult zijn. En nog verder vooruit in de tijd. Dit type gevoel vormt een wezenlijk onderdeel in je gedragingen en acties. Jouw motivaties voor Activiteiten berusten grotendeels hierop, op toekomstgevoelens.

In een volgende artikel over het gevoelswezen zullen we dit onderwerp verder bespreken en zullen we dieper graven in het onderbewuste van de Psyche. Zijn er nog diepere en onderliggende vormen van gevoelens?