Persoonlijkheid en karakter - 1

Inleiding

De gangbare definitie van persoonlijkheid Is: de persoonlijkheid is het geheel van karaktereigenschappen van een persoon. Dit geheel van karaktereigenschappen bepaalt de manier waarop een persoon in verschillende situaties zal reageren, de wijze van denken en waardoor hij gemotiveerd zal worden.

Nature en nurture

Dit is de definitie van de psychologische fenomeen ‘de persoonlijkheid‘. We zullen hierin enige correcties aanbrengen, aangezien de kwestie persoonlijkheid complexer ligt. Bij de geboorte krijgt elke levend wezen een bepaalde set karaktereigenschappen mee, de zogenaamde nature. Dit wordt in de litertuur ook benoemd als aard, inborst, aanleg. Gedurende een mensenleven wordt deze set van karaktereigenschappen gemodificeerd en verder aangevuld met veel meer karaktereigenschappen. Dit heet nurture. Deze karaktereigenschappen op basis van nurture verwerft men grotendeels onbewust door opvoeding, milieu omstandigheden, netwerk, scholing etc. In dit opzichte zullen we een duidelijk onderscheid moeten maken tussen karakter en persoonlijkheid. Echter ook deze visie is niet geheel correct.

De Psyche en het proces van vermentaliseren

Het element ‘de Psyche‘ ontbreekt in deze heersende visie. De werking van de Psyche in zake kwestie het karakter en de persoonlijkheid is cruciaal bij de definiëring van persoonlijkheid. De Psyche vermentaliseert!Dat wil zeggen, ze maakt een mentale kopie van alles wat met het leven te maken heeft. De mens beleeft hoofdzakelijk deze mentale kopie, en niet het origineel! Om een voorbeeld te geven: het zien wordt vermentaliseert tot innerlijke verbeelding. Het praten tot innerlijk converseren, het voelen tot innerlijke gevoelens, het willen tot innerlijke intenties. Op gelijke wijze wordt het genetisch bepaalde karakter omgeturnd, vermentaliseerd, tot mentale karaktereigenschappen. En in onze visie is dit juist de persoonlijkheid, een vermentaliseerde versie van karaktereigenschappen. En daarmee is de definiëring ook duidelijker gesteld: de persoonlijkheid is de vermentaliseerde versie van het karakter.

De grote vijf

De psychologie die zich bezighoudt met de persoonlijkheid heet de persoonlijkheidsleer, waarin vijf brede persoonlijkheidsdimensies wordt onderscheiden (de zogenaamde The Big 5):
- Extraversie / Introversie (de algehele houding)
- Neuroticisme (mate van emotionele stabiliteit)
- Consciëntieusheid (mate van focus, focale stabiliteit)
- Empathie (mate van inleefbaarheid in anderen)
- Openheid (mate van expressie in omgang)

Man / vrouw

Buiten deze vijf persoonlijke eigenschappen, ziet ook de wetenschap in dat er meer is dan alleen deze vijf. Ook is er bijvoorbeeld het verschil in het mannelijke en vrouwelijke trekjes. Hierbij enkele kenmerkende persoonlijkheidsverschillen tussen het mannelijke en vrouwelijke geslacht op het gebied van:
- verbaal / non-verbaal
- ruimtelijke inzicht
- abstract denken en logisch redeneren
- sociaal gedrag
- controle over emoties.

In een volgende artikel gaan we verder met het onderwerp persoonlijkheid en bekijken we dit psychologische constructie vanuit onze eigen visie.