Post 29 september 2020 #16

We gaan nu stilaan richting de kern van het gevoelswezen.

In de vorige post bespraken we de vijfde gevoelslaag waarin het psychologische dualisme overheerst en die aan de basis ligt van het onbewuste scheidingsgevoel tussen het ‘ikzelf’ en ‘mijn-omgeving’. Nu gaan we nog een stap dichter richting het centrum en komen we een dieperliggende zesde laag tegen die de kern van het gevoelswezen omhult. Hier heerst het onbewuste ‘persoonlijke tijd-ruimte gevoel’, ofwel het ‘persoonlijke realiteitsgevoel’. Elk individu beleeft vanuit dit persoonlijke realiteitsgevoel zijn of haar eigen tijd en eigen unieke ruimte. Let wel: we hebben het hier niet over de fysische tijd-ruimte, maar over de zogenaamde ‘vermentaliseerde’ vorm, geconstrueerd door de Psyche en die vervolgens tot beleving komt in het brein van de mens.

Post 3 oktober 2020 #17

Iedereen neemt de werkelijkheid zintuigelijk waar. Dit is de gangbare maar reductionistische, materialistische opvatting. Psychologisch gezien neem je niet slechts waar, maar beleef je de realiteit, ingegeven door de zogenaamde realiteitsgevoel (zie vorige post). Dit is een intrinsiek gevoel die ervoor zorgt dat je intuïtief de werkelijkheid aanvoelt als een existentieel extern gelegen entiteit. Beleving is derhalve gestoeld op gevoel, begrip volgt daarna! De werkelijkheidsbeleving wordt vervolgens, via een ingewikkeld psychologisch proces, verder geïndividualiseerd en gepersonaliseerd en verwordt de werkelijkheid zo tot een persoonlijke werkelijkheid. En aangezien ieder persoon zijn eigen werkelijkheid beleeft als de enige absolute werkelijkheid en daarmee de waarheid denkt te kennen, leidt dit regelmatig tot wederzijdse onbegrip en hooglopende discussies in het interpersoonlijk verkeer.

Post 6 oktober 2020 #18

Ieder persoon is in de volste overtuiging dat zijn werkelijkheid de enige absolute werkelijkheid is. Uit psychologisch oogpunt is dit niet correct, aangezien werkelijkheidsbeleving een persoonlijk, individueel proces betreft. Jouw werkelijkheidsbeleving is een andere dan die van je naasten.

Werkelijkheidsbeleving wordt namelijk voor een groot deel bepaald door de vele persoonlijkheidsfactoren, bijvoorbeeld je stemming, je gevoelens ten aanzien van jezelf (eigenwaarde),  jouw gedachtegangen, je opvoeding, jouw taal, jouw geslacht, de invloeden vanuit je leefmilieu, je netwerk, jouw opvattingen en overtuigingen, je verwachtingen, jouw behoeften.

De werkelijkheid wordt jou op die manier ‘gekleurd’ weergegeven en onbewust door jezelf nog verder omgevormd naar eigen smaak. Dit psychologisch proces van omvorming is het zogeheten vermentaliseringsproces. En alsof het nog niet ingewikkeld genoeg is, de psychologische ‘techniek’ achter de werkelijkheidsbeleving is zelfs nog complexer. Daarover volgende keer meer.

Post 9 oktober 2020 #19

De individuele beleving is een gekleurde beleving. De persoonlijke kleuring is te wijten aan factoren van verschillende oorsprong: neurologische (cerebrale) factoren, sociale factoren, cultureel-maatschappelijke factoren, maar met name vanuit je innerlijke, met andere woorden de vele psychologisch persoonlijkheidsfactoren. Echter er schuilt nog een onbenoemd factor, een belangrijke. Diepgaande inzichten in de ‘techniek’ achter het belevingsproces, tonen aan dat een aspect helemaal aan de basis ligt van de persoonlijke kleuring. Het is de zogenaamde belevingspositie. In de natuurkunde kennen we de zogenaamde Kopenhagen interpretatie (het instortingseffect in de quantummechanica)  waarbij de positie van de waarnemer de waarneming bepaalt. In de psychologie kennen we een gelijksoortige visie. De individuele beleving materialiseert zich door de zogenaamde individuele belevingspositie. Met andere woorden: In welke positie wordt jijzelf weergegeven in je eigen belevingen? Interessante psychologische materie die de nodige uitleg vereist. Volgende post hierover meer.

Post 12 oktober 2020 #20

In de Westerse psychologie worden waarnemingen (perceptie) beschouwd als psychologische voorstellingen (representaties) van de waarnemer, ze zijn denkbeeldig en persoonlijk van aard. De Oosterse psychologie gaat hierin zelfs nog een stap verder. Niet alleen de waarneming is een psychologische creatie, ook de waarnemer zelf is een creatie van de Psyche. Daarbij wordt de Psyche in de Oosterse psychologie beschouwd als een op zichzelf staande entiteit, die volledig autonoom functioneert, los van het brein, en de bron vormt van ingevingen, intuïties, intenties, gemoederen en het geweten. En toch voelen we en zijn wij in de volste overtuiging dat wijzelf de waarnemer zijn, en niet de Psyche. Dit berust op een misvatting, stelt het zogenaamde maya-concept, een concept binnen de Oosterse psychologie. Het maya-concept zegt hierover: “waan, niet waar”. Niet ‘ik’ maar de Psyche is de eigenlijke waarnemer, degene die beleeft.

Er is dus een verschil in visie tussen psychologisch ‘oost en west’. Dit verschil in visie klinkt door in de specifieke oost-west denkwijzen. Zie daar ook het verschil in inzicht tussen Oost en West in de volgende uitspraken:

Westerse visie: “ik denk, het zijn mijn gedachten” (de gedachten behoren toe aan mij)

Oosterse visie: “Nee, ik denk niet maar ik wordt gedacht, de gedachten hebben mij” (ik behoor toe aan de gedachten en niet andersom)

Nog een andere:

Westerse visie: “ik denk, dus ik besta”

Oosterse visie: “Ik besta alleen dan, wanneer ik niet denk”